واریس

Details

Written by مهدیه جعفری

یکی از شایع ترین بیماری های عروقی واریس است که حدود 10-20 درصد جمعیت را مبتلا میکند.واریس، خطوط بنفش رنگ یا برجستگی های طنابی شکل است که در پی نارسایی وریدها یا همان سیاهرگ های سطحی اندام تحتانی ایجاد می شود. در فرد مبتلا به واریس بازگشت خون اندام به سمت قلب به درستی انجام نمی شود و خون در ورید باقی می ماند.

علایم :

علایم بالینی بیماران دچار واریس می تواند کاملاً متغیر باشد. بیشتر وریدهای واریسی بدون علامت بوده و تنها از جنبۀ زیبایی باید مورد بررسی و درمان قرار گیرد.

در صورت تشدید بیماری علایمی نظیر احساس درد، سنگینی در ساق پاها به خصوص بعد از ایستادن مدت طولانی، مشهود است.گاهی تورم خفیف نیز در مچ پا دیده می شود، اما تورم شدید باید از نظر مشکلات قلبی و کلیوی بررسی شود. این نشانه ها، با گذشت زمان پیشرفت کرده و بدتر می شوند.

معمولا درگیری در نواحی زانو به پائین یشتر دیده میشود. وریدهای واریسی به صورت برجسته در سطح اندام های تحتانی مشاهده می شوند.

ریسک فاکتورهای مرتبط با واریس عبارتند از:

• افزایش سن
• جنس مؤنث
• بارداری
• سابقۀ خانوادگی و وراثت
• سرپا ایستادن طولانی
• ضربه به پا ناشی از تصادف و شکستگی
• و سابقۀ فلبیت به عنوان ریسک فاکتورهای مرتبط با آن هستند. شیوع واریس در زنان بین سن 49-40 سالگی بالاست.

درمان :

وریدهای واریسی خود به خود و بدون انجام درمان بهبود نیافته، بلکه به تدریج و به آهستگی سیر پیشرونده ای را طی می کنند. درمان زود هنگام، اغلب از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و با نتایج بالینی و زیبایی دراز مدت مؤثرتری همراه است.

برای تعیین روش درمانی مطلوب، باید علل و میزان گستردگی بیماری کاملاً مشخص شود. بدین منظور، انجام معاینۀ فیزیکی کامل برای تشخیص شدت و پراکندگی واریس های اندام تحتانی لازمست.

درمان واریس شامل استفاده از جوراب های الاستیک حمایتی، بالا گرفتن متناوب پاها و انجام تمرینات مداوم می باشد. برای اغلب بیمارانی که فعالیتشان مستلزم ایستادن یا نشستن طولانی مدت است، استفاده از جوراب های الاستیک فشاری تا زانو یا ران ( فشار 30-20 میلی متر جیوه ) مفید هستند این جوراب ها در طی روز پوشیده شده و شب ها در آورده می شوند. تورم وریدهای واریسی با استفاده از جوراب واریس کاهش یافته و نشانه های بیمار از قبیل درد، ناراحتی و ورم گهگاه مچ پا برطرف می گردند.

روش های درمانی متداول عبارتند از اسکلروتراپی و جراحی. در مواردی که درد دائم و ناتوان کننده باشد درمان جراحی پیشنهاد می شود.با انتخاب دقیق بیمار و بکارگیری روش مناسب جراحی، میزان عود تقریباً 10% است.

توصیه های تغذیه ای:

• رژیم غذایی کم چربی و نیز حاوی مقادیر کم کربوهیدارت های خالص شده را رعایت کنید.
• مصرف فیبر به مقدار زیاد روده ها را پاک نموده و از یبوست ( که در ایجاد وریدهای واریسی سهیم است ) جلوگیری می کند. مواد غذایی شامل فیبر زیاد عبارتند از غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات تازه.
• مصرف مکمل های غذایی شامل ویتامین A، K،D ، E، C، B6، B12  مفید است
• مواد معدنی، کلسیم و منیزیم برای برطرف ساختن گرفتگی های عضلانی و روی توصیه می شوند.
• نمک کم مصرف کنید.
• از مصرف بعضی مواد مانند پروتئین حیوانی، شکر، بستنی، غذاهای سرخ شده، پنیر، بادام زمینی و مواد غذایی که تحت پرو سه های صناعی قرار می گیرند بپرهیزید.
• سیگار نکشید
• الکل مصرف نکنید

شیوۀ زندگی:

• تمرینات بدنی مکرر مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا هم به بهبود گردش خون کمک می کند.
• حرکت دادن متناوب پاها بسیار کمک کننده است.
• وزن را باید در حد مطلوب و سالم نگهداشت.
• لباس راحت و آزاد بپوشید تا جریان خون محدود نشود.
• از نشستن یا سر پا ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید، ما بین کار خود حتما استراحت کنید و در حین کار پاها را از ناحیه مچ پا 10 بار خم و راست کنید و این کار را مکررا تکرار کنید.
• حین ایستادن وزن را به طور متناوب از روی یک پا به پای دیگر منتقل نمود.  
• در روز 3 تا 4 بار هر بار به مدت 15 دقیقه پاها را روی بالش بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
• باید از اقداماتی مثل روی هم انداختن پاها، بلندکردن اجسام سنگین و قراردادن فشار و بار اضافی غیر ضروری روی پاها پرهیز کرد.
• قرار دادن پاها در وان آب سرد هم برای گردش خون و هم کاهش درد مؤثر است.
• کفش پاشنه بلند نپوشید تا پمپ خون در ساق به خوبی انجام شود.
• استفاده از لوسیون نرم کننده پوست مانع خارش پوستی و پیشگیری از خونریزی و زخم های پوستی می شود.
• از خاراندن نواحی مجاور واریسها خودداری کنید تا از زخم و خونریزی پیشگیری شود،
• استفاده از جوراب های مخصوص برای حمایت از وریدهای واریسی و ممانعت از تورم بیشتر آنها کمک کننده است.
• هر سه ماه با نظر پزشک ،جورابهای  واریس را تعویض کنید.